Ο δάσκαλος που ακόμη μαθαίνει, Μαρτσέλο Ντ’ Όρτα

• Φεριέρ: ας είναι το σχολείο τουλάχιστον μια όαση γαλήνης, ο θαυμαστός κόσμος της ανιδιοτελούς γνώσης μέσα στον οποίο ικανοποιούνται όλες οι περιέργειες των παιδιών, μέσα στον οποίο όλα τα ζωηρά ενδιαφέροντά τους μπορούν να εκδηλωθούν εν είδει αυθόρμητων και τερπνών δραστηριοτήτων.
• Ο καταναγκασμός δεν αποδίδει. Πρέπει το ίδιο το σχολείο να φέρει κοντά του τα παιδιά, να τα προσελκύσει αφυπνίζοντας το ενδιαφέρον, την περιέργεια, την προσοχή σ’ αυτά που προτείνει. Ένα σχολείο που να μην εξανεμίζει τον ενθουσιασμό των παιδιών, τη θέλησή τους για μάθηση με την άκριτη αθροιστική γνώση, με την επανάληψη, με το βερμπαλισμό. Ένα σχολείο που να κεντρίζει τις εκφραστικές και επικοινωνιακές τους ικανότητες, τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους, και να ικανοποιεί τη φυσική, βιολογική τους ανάγκη για κίνηση, για απελευθέρωση του σώματος στη φύση και στους ανοιχτούς χώρους.
• Η καθέδρα, ο θρόνος του δάσκαλου μονάρχη είναι το σύμβολο της καταναγκαστικής και ηθελημένης υποκριτικής γνώσης, ο βράχος του φόβου απ’ όπου γκρεμίζονται οι ελπίδες της επι-κοινωνίας με τους μαθητές. Παραμένει ένας συναισθηματικός και ιδεολογικός φραγμός ανάμεσα στον διδάσκοντα και τον διδασκόμενο.
• Περιθωριοποίηση, αθλιότητα, υποβάθμιση, άγνοια, βία: προβλήματα που τα είχαν κληρονομήσει, κι εγώ με τη σειρά μου θα τα κληροδοτούσα σε άλλους σε μια αναπόφευκτη σκυταλοδρομία.
• Ρουσσώ: ο πιο μεγάλος, ο πιο σπουδαίος και πιο επωφελής κανόνας που διέπει ολόκληρη την παιδεία δεν είναι να κερδίζεις, αλλά να χάνεις χρόνο.
• Δε θα «χάναμε» ούτε ένα παιδί, αν το σχολικό μας σύστημα στρεφόταν προς τη ζωή. Αλλά στρέφεται προς την ανία και τον περισπασμό, την κούραση, την ομοιομορφία της σκέψης και τη σωματική νέκρωση. Το παράδοξο είναι ότι πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να πάρουμε τα παιδιά από το δρόμο και να τα ξαναφέρουμε σ’ αυτού του είδους το σχολείο…